Κατηγορία: Συμβουλές

Η εκτός δρόμου οδήγηση, είναι μια από τις πιο συναρπαστικές δραστηριότητες, που φέρνει τον άνθρωπο κοντά στη φύση, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να ανεβάσει την αδρεναλίνη στα ύψη.
Ακούγεται εύκολο για οποιονδήποτε διαθέτει ένα τετρακίνητο όχημα ν’ ασχοληθεί μ’ αυτή.

Όμως, όπως στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως φαίνονται. Η «εκτός δρόμου» οδήγηση, ειδικά όταν συνδιάζεται με τη διαβίωση στη φύση, αποτελεί τρόπο ζωής και για τον λόγο αυτό, δεν είναι μια απλή υπόθεση. Αντίθετα, κρύβει ανυπολόγιστους κινδύνους. Και η λέξη «κρύβει» δεν αποτελεί σχήμα λόγου.

Οι κίνδυνοι είναι καλά κρυμμένοι, παραδείγματος χάριν κάτω από πεσμένα κλαδιά, πέτρες, γρασίδι, χιόνι ή πίσω από μια στροφή ή ένα ανάχωμα. Η σοβαρότητα με την οποία πρέπει ν’ αντιμετωπίζουμε την «εκτός δρόμου» οδήγηση, όλοι όσοι ασχολούμαστε μ’αυτή, απαιτεί τουλάχιστον να φροντίζουμε για την ασφάλεια του οχήματος και κυρίως του πληρώματος, έτσι ώστε να είμαστε πάντα ή σχεδόν πάντα σε θέση να προβλέπουμε και να αποφεύγουμε τους κινδύνους και τα δυσάρεστα απρόοπτα.

Για την ασφάλειά μας λοιπόν, πρέπει να φροντίσουμε ν’ αποκτήσουμε τις απαραίτητες εξειδικευμένες γνώσεις, οδηγικές ικανότητες και δεξιότητες, αλλά και εξοπλισμό, έτσι ώστε η αγαπημένη μας ασχολία να μας προσφέρει μόνο απόλαυση και ευτυχισμένες στιγμές και όχι δυσάρεστες συγκινήσεις που να θέλουμε να ξεχάσουμε. Αρκετές οργανωμένες ομάδες στο χώρο του 4×4 είχαν στο παρελθόν ατυχήματα, και οι βασικοί λόγοι ήταν η έλλειψη εμπειρίας, άρα υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων τους και ο ανύπαρκτος εξοπλισμός για αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων.

Όμως, όποιος αγαπάει πραγματικά το off-road, το σέβεται, δεν υποτιμά τις δυσκολίες και τους κινδύνους του και σε καμμία περίπτωση δεν βασίζεται στην τύχη, γιατί συνήθως αυτή δεν είναι μαζί μας όταν τη χρειαζόμαστε.
Αν τελικά θέλαμε να περιγράψουμε με μαθηματικούς όρους την οδήγηση εκτός δρόμου, η εξίσωση θα ήταν: 

Η εκτός δρόμου οδήγηση, είναι μια από τις πιο συναρπαστικές δραστηριότητες, που φέρνει τον άνθρωπο κοντά στη φύση, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να ανεβάσει την αδρεναλίνη στα ύψη.
Βασικοί κανόνες οδήγησης εκτός δρόμου.

Τα τετρακίνητα οχήματα συνυπάρχουν με το φυσικό περιβάλλον, συνεπώς η προστασία του πρέπει να αποτελεί βασικό μέλημα του οδηγού.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η οδήγηση ενός τετρακίνητου οχήματος σε φυσικό έδαφος είναι πολύπλευρη όσον αφορά:

• Τον τρόπο οδήγησης
• Τον εξοπλισμό
• Την αντιμετώπιση καιρικών συνθηκών  
• Τους τρόπους απεγκλωβισμού

Να κινείστε πάντα σε χαραγμένους δρόμους, να μην επιδεικνύετε τις δυνατότητες του οχήματός σας σε χώρους ακατάλληλους, όπως παραλίες ή χωράφια, και προπάντων σε Δρυμούς όπου απαγορεύεται η είσοδος με μπάρες.

Σε ευαίσθητες περιοχές όπως δάση, ποτάμια, φαράγγια, και πεδιάδες φροντίστε το πέρασμά σας να είναι ελαφρύ.

Σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες η είσοδος σε ορεινούς όγκους και όχι μόνον, απαγορεύεται.

Ας μην επισπεύσευμε λοιπόν και στην δική μας χώρα αυτή την απαγόρευση.

Υπάρχει τόσος χώρος για παιχνίδι σε όλη την Ελλάδα, που δεν δικαιολογείται το πέρασμά μας από περιοχές ευαίσθητες.

Εάν σεβαστείτε την φύση και τα φαινόμενα της, σίγουρα μια δραστηριότητα που είναι σε εξέλιξη θα έχει αίσιο αποτέλεσμα. 

Αφού αποφασίσετε να κάνετε μια μονοήμερη η διήμερη εξόρμηση με 4×4, θα πρέπει να φροντίσετε έτσι ώστε να ολοκληρωθεί με γνώμονα την ασφάλεια και όχι την τύχη. Για να το πετύχετε αυτό σε μεγάλο βαθμό, θα πρέπει να κάνετε σωστή προετοιμασία, δηλαδή:

• Προμηθευτείτε έναν καλό χάρτη της περιοχής που θα επισκεφθείτε σε κλίμακα 1:50.000 (εάν υπάρχει) ή GPS.
• Ενημερωθείτε σχετικά με τον καιρό.
• Ελέγξτε το όχημά σας.
• Εξασφαλίστε την συμμετοχή τουλάχιστον ενός δεύτερου επιλεγμένου 4×4 οχήματος.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε στο όχημά σας τον απαραίτητο εξοπλισμό για εκτός δρόμου οδήγηση.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε στο όχημά σας τον απαραίτητο ατομικό εξοπλισμό και εφόδια.
• Εξασφαλίστε ότι η ομάδα είναι ομοιογενής και συμπαγής.

Εφόσον, όπως είπαμε πιο πάνω, σε κάθε εξόρμηση 4×4 πρέπει να συμμετέχουν τουλάχιστον δύο οχήματα, είναι απαραίτητο να μάθετε να λειτουργείτε μέσα στα πλαίσια μιας ομάδας. Μόνον μια οργανωμένη ομάδα μπορεί να ολοκληρώσει με ασφάλεια μια δραστηριότητα. Για αυτό, εάν συμμετέχετε σε μία ομάδα και αισθανθείτε ανασφάλεια λόγω συμπεριφοράς και ενεργειών των άλλων μελών της, καλύτερα θα ήταν να την εγκαταλείψετε νωρίς. 

Όταν ηγείστε μιας ομάδας δύο η περισσότερων οχημάτων, και αφού αποκτήσετε πείρα μην ξεχνάτε ποτέ: 

•     Πάντα να ενημερώνετε κάποιον – κάτοικο της περιοχής κατά προτίμηση – για την διαδρομή σας και την κατά προσέγγιση διάρκεια της.
•     Σημειώστε το νούμερο του τηλεφώνου του, έτσι ώστε εάν σας συμβεί κάτι και δεν μπορείτε να επιστρέψετε, να μπορέσετε να τον ειδοποιήσετε.
•     Να παρατηρείτε τα πάντα, για να διασφαλίσετε εφόσον χρειαστεί, την ασφαλή επιστροφή σας: τον καιρό, σημεία για καταφύγιο, υλικά που θα 
      χρησιμεύσουν σε έκτακτη ανάγκη, πηγές, στάνες, συστάδες από δένδρα, κομμένους κορμούς κ.λ.π.
•     Να διασταυρώνετε όλες τις πληροφορίες από την έναρξη μέχρι την λήξη της δραστηριότητας.
•     Να αξιολογείτε με σύνεση και γνώμονα την ασφάλεια και όχι την τύχη.
•     Να συσχετίζετε ακόμα και τα απίθανα, όπως π.χ. την αλλαγή του καιρού από ηλιοφάνεια σε καταιγίδα μέσα σε κλειστό ποτάμι.
•     Να έχετε πάντα εναλλακτική λύση και μόνον τότε να εκτελείτε την προγραμματισμένη σας πορεία.
•     Και φυσικά πάντα να εξασφαλίζετε την σύμφωνη γνώμη της ομάδας.

  Μην αφήνετε λοιπόν τίποτα στην τύχη, συνήθως δεν είναι μαζί μας όταν την χρειαζόμαστε.

1. Γνωρίστε το όχημα σας

– Την τετρακίνηση, (για όσα οχήματα την έχουν κατ’ επιλογή), να την έχετε πάντα όταν κινείστε σε χωματόδρομο, ανεξάρτητα εάν είναι δύσκολος η όχι, αφού με αυτήν έχετε καλύτερο έλεγχο του οχήματος σε κάποια απότομη κίνηση που ίσως χρειαστεί να κάνετε.
– Το DIF/LOCK (κεντρικό διαφορικό), να είναι πάντα κλειδωμένο σε δύσκολες καταστάσεις π.χ. σε νεροφαγώματα ή λάσπες.
Φροντίστε επίσης να είναι πάντα κλειδωμένο πριν από ανηφορικές και κατηφορικές διαδρομές με μεγάλη κλίση και μην περιμένετε να το κλειδώσετε κατά την διάρκεια, γιατί υπάρχει κίνδυνος να χάσετε την πρόσφυση και συνεπώς τον έλεγχο του οχήματος.
– Το LOW (κοντή σχέση στο βοηθητικό κιβώτιο) να μπαίνει πριν το δύσκολο πέρασμα κι όχι αφού κολλήσετε, γιατί δεν είναι σίγουρο ότι θα βγείτε από το δύσκολο σημείο όταν βάλετε την κοντή σχέση.
– Φροντίστε να μην εξαντλείτε την δύναμη του κινητήρα σε παρόμοιες διαδρομές, αλλά πάντα να έχετε αποθέματα επιλέγοντας την κατάλληλη ταχύτητα στο κιβώτιο ταχυτήτων.
– Μην αλλάζετε ταχύτητα στο κιβώτιο παρά μόνον όταν έχετε σίγουρα απομακρυνθεί από το δύσκολο σημείο (λάσπη, ποτάμι, ανηφόρα, κατηφόρα, βαθύ χιόνι). 

2. Γνωρίστε τα όρια σας

– Εάν στη διαδρομή σας συναντήσετε κάποιο εμπόδιο, όπως νεροφάγωμα, πεσμένο δένδρο, κατολίσθηση, ποτάμι, χιόνι, ή βγείτε από το δρόμο από λάθος χειρισμό, πρέπει να γνωρίζετε ότι στο χώρο της εκτός δρόμου οδήγησης, κάθε πρόβλημα έχει και διαφορετική λύση. Εάν ο καιρός δεν είναι καλός ή δεν έχετε χρόνο, εξοπλισμό, διάθεση, εμπειρία, αλλά και άλλους να σας βοηθήσουν, καλό θα είναι να επιστρέψετε.
Εάν όμως αποφασίσετε να το αντιμετωπίσετε, εξετάστε σοβαρά το πρόβλημα και ακολουθήστε όχι την γρηγορότερη, αλλά την ασφαλέστερη λύση όσο χρόνο και αν σας πάρει.
– Υπολογίστε όλες τις παραμέτρους σε όλες τις κινήσεις σας κατά την διάρκεια των εργασιών, και μην λειτουργείτε βιαστικά και στην τύχη.
– Μην εξαντλείτε ποτέ τα όρια του οχήματος, των βοηθητικών υλικών, αλλά και τα δικά σας.
– Μην λειτουργείτε εγωιστικά επειδή κάποιοι σας βλέπουν.
– Να μελετάτε ένα δύσκολο σημείο πριν το πέρασμα και όχι αφού κολλήσετε.

Το όχημα θα πρέπει να το οδηγείτε και όχι να σας οδηγεί.  Για να το καταφέρετε αυτό θα πρέπει να περάσει αρκετός καιρός με διαρκή χρήση του οχήματος.

– Σε ανώμαλο έδαφος να οδηγείτε όσο πιο αργά μπορείτε και αφήστε το όχημα να έρπει, αποφεύγοντας τον συμπλέκτη και μαθαίνοντας να χρησιμοποιείτε την ροπή του στις λιγότερες στροφές.
Σίγουρα στην αρχή θα σας σβήνει συχνά, αλλά μόνον έτσι θα μάθετε την σωστή χρήση του συμπλέκτη και το όχημα θα λειτουργεί φυσιολογικά και όχι στα όρια του.
– Κατά την οδήγηση σε πετρώδη εδάφη και ειδικά σε τυχόν πέρασμα ποταμού, οι αντίχειρες θα πρέπει να βρίσκονται εξωτερικά της περιμέτρου του τιμονιού, γιατί εάν ένας τροχός βρει εμπόδιο μπορεί να στρίψει το τιμόνι βίαια, με αποτέλεσμα τον πιθανό τραυματισμό σας από τις ακτίνες του τιμονιού. 
– Όταν οδηγείτε σε δρόμο με συνεχόμενα εμπόδια, κοιτάτε πάνω από το καπό. Σε ορισμένα σημεία όμως, όπως κατά την διαρκεια χειρισμών για την αποφυγή χαμηλών βράχων, ή όταν κάνετε όπισθεν για να ξαναμπείτε στη ροδιά σας, πρέπει να βγάζετε το κεφάλι σας έξω για να οριοθετήσετε καλύτερα το πέρασμα. Με την προϋπόθεση βέβαια, ότι δεν θα σας χτυπήσει κάποιο κλαδί ή δεν θα εγκλωβιστεί το κεφάλι σας σε κάποιο βράχο που περνά το όχημα εκείνη την στιγμή.
– Να ελέγχετε πάντα το επόμενο εμπόδιο όταν περνάτε κάποιο άλλο.
Συνήθως το αγνοούμε ή δεν το παρατηρούμε και ακούμε τον γνώριμοήχο. Αφού αποκτήσετε πείρα, θα νιώσετε ότι κατά την διάρκεια που οδηγείτε σε δύσκολο και ανώμαλο έδαφος, θα αποφεύγετε τα εμπόδια με ένα τρόπο, που μόνον εάν είχατε μάτια κάτω από το όχημα θα μπορούσατε να το καταφέρετε.
– Μην σταματάτε ποτέ μπροστά σε εμπόδιο που τυχόν συναντήσετε στην διαδρομή σας (βράχο, πέτρα, κορμό ή νεροφάγωμα) για να κάνετε άλλες εργασίες (π.χ. καφέ ή λήψη φωτογραφιών).
Μπροστά στο εμπόδιο πρέπει να κάνετε μόνο ενέργειες περάσματος, διότι μπορεί τελειώνοντας την άσχετη εργασία σας να ξεχάσετε την ύπαρξή του και ξεκινώντας να συμβεί το μοιραίο.

– Προσοχή στα τυφλά σημεία όταν κάνετε όπισθεν, δηλαδή σε οχήματα της ομάδας σας που βρίσκονται σε κρυφές γωνιές ορατότητας, σε φυλλωσιές που κρύβουν πέτρες, σε κομμένους κορμούς, σε τρύπες από τυχόν ξεριζωμένα δένδρα που έχουν καλυφθεί από φύλλα, σε θάμνους που κρύβουν πέτρες.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνετε όταν κάνετε μανούβρα και όπισθεν σε στενό δρόμο που οι άκρες του είναι σαθρές και κρύβουν παγίδες.
Έχει αποδειχθεί ότι όταν κάνουμε όπισθεν σε off-road διαδρομές γίνονται πολλά μικροατυχήματα. Προσοχή όταν περνάτε δίπλα σε κλαδιά δένδρων. Τυχόν είσοδος τους στην καμπίνα, μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα τον τραυματισμό σας, ιδιαίτερα στα μάτια.
– Δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε περάσματα με πλαϊνή κλίση. Αυτά, καλό είναι να τα αποφεύγετε κυρίως εάν το πέρασμα είναι σαθρό. Για μεγαλύτερη ασφάλεια διαμορφώστε το πλαϊνό πέρασμα, μειώνοντας με μια τσάπα το ύψος της κλίσης όσο πιο πολύ μπορείτε.
Σε τέτοια σημεία, η πορεία σας θα πρέπει να είναι σε ευθεία γραμμή, συνεχόμενη και όχι διακοπτόμενη, χωρίς έντονες αυξομειώσεις της ταχύτητας και χωρίς ποτέ να κλειδώνετε το πίσω ή και το μπροστά διαφορικό του οχήματος.

– Μην αναπτύσετε μεγάλη ταχύτητα για να περάσετε ένα δύσκολο σημείο ή εμπόδιο (εκτός από ορισμένες ειδικές περιπτώσεις).
Γενικά, η off-road οδήγηση έχει συνδιαστεί από πολλούς οδηγούς με αυξημένη ταχύτητα. Η χρήση όμως αυξημένης ταχύτητας σε δύσκολα σημεία έχει σαν αποτέλεσμα την γρήγορη φθορά και τις συνεχόμενες ζημιές του οχήματος στο μέλλον. Κυρίως όμως, ενέχει σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια του πληρώματος, αφού εύκολα μπορεί να χαθεί ο έλεγχος του οχήματος.

Πριν σταματήσετε το όχημα σας για οποιονδήποτε λόγο, ελέγξτε το χώρο γύρω σας. Μην σταματάτε ποτέ σε σημεία που υπάρχει κίνδυνος κατολίσθησης, πτώσης βράχων ή δέντρων ή σε σημεία που μπορεί να πέσει κεραυνός κατά την διάρκεια ενός έντονου καιρικού φαινομένου.

Βρείτε ασφαλή χώρο για στάση ανάλογα με την περίπτωση.

•  Προσοχή στα περάσματα από σαθρά εδάφη, ειδικά όταν έχει βρέξει και αρχίζουν να φαίνονται οι ρίζες των δέντρων.
•  Προσοχή στα σημεία με δέντρα ενώ φυσά δυνατός άνεμος. Υπάρχει κίνδυνος πτώσης δέντρου, ειδικά στα μέσα του χειμώνα και μετά από έντονες  βροχοπτώσεις. Σίγουρα θα έχετε συναντήσει δένδρα πεσμένα σε κάποια διαδρομή που έχετε κάνει στο παρελθόν. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και την στιγμή που περνά το δικό σας όχημα.

Εάν φυσά δυνατός άνεμος σε διαδρομή μέσα σε δάσος από ευθύκορμα ψηλά δέντρα που τους προκαλεί έντονη ταλάντωση, θα πρέπει να είστε σε ετοιμότητα και να ανακόπτετε ταχύτητα σε σημεία που κρίνετε επικίνδυνα.
Εάν δεν μπορείτε να κρίνετε τον βαθμό της επικινδυνότητας, καλό θα ήταν να επιστρέψετε, ή να περιμένετε σε ανοιχτό χώρο μέχρι να περάσει το φαινόμενο.